به گزارش وسائل، جلسه درس خارج حجت الاسلام رضائیان در تاریخ 25 دی ماه 96 درفیضیه برگزار شد دراین جلسه استاد مباحث اخلاقی مطرح کردند مسائلی از قبیل امر به معروف ونهی از منکر و صله ارحام و مباحث دیگری از سوی وی بیان شد؛ توجه خوانندگان را به مشروح بیانات استاد جلب می کنیم.
اصل بحث:
اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعه و فی کل ساعه ولیا و حافظا و قائدا و ناصرا و دلیلا و عینا حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتعه فیها طویلا برحمتک یا ارحم الراحمین، سلامتی و تعجیل درظهور امام زمان علیه السلام و شادی روح نبی مکرم اسلام (ص) و امیر المومنین (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) و فاطمه معصومه (س) و امام و شهدا، سه تا صلوات عنایت بفرمایید: اللهم صل علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم.
بحث اخلاقی:
قال امیر المومنین(ع): اصعب السیاسات نقل العادات، دشوارترین تدبیرها نقل و تغییر عادت هاست و ظاهر و منطوق این است این فرمایش در حیطه تدبیر شخصی و فردی قابل احساس است تغییر عادات شخصی بسیار مشکل است و انسان با عادات خو می گیرد و عادات یک ملکه نفسانی می شود و از تکرار رفتار در حوزه عمل و رفتار سر چشمه می گیرد و این امر لزوما پشتوانه عقلی و عقلانی ندارد صرفا بهره گرفته از تکرار یک عمل است و در تکرار آن ثمره عقلانی وجود ندارد.
برخی از عادات خوب است ولی به مرور زمان از کیفیت می افتد مثل ذکر گفتن اگر عادتی عادی باشد یعنی پشتوانه عقلی و عقلانی نداشته باشد ثمره خوبی ندارد و آن وجه خاصی ندارد.
عادت از نوعی بی توجهی نشات گرفته است لذا در تعبدیات عادت شدن خوب نیست زیرا باید در آنها قصد و توجه وجود داشته باشد.
همین نکته در فضای کلان اجتماعی در بعد فرهنگی دشواری تغییر آن صد چندان می شود فرهنگی که خو گرفته باشد با بی توجهی به یکدیگر، بخواهیم توجه به همدیگر ایجاد کنیم مشکل می شود. به خاطر همین در این راستا به فریضه امر به معروف و نهی از منکر توجه بسیار شده است. تنظیم روابط بر اساس غایت صحیح است: تعاونوا علی البر و التقوی. تا جامعه زنده بماند و به سمت غایت صحیح پیش برود البته امروز در فضای مجازی آسیب های زیادی در جهت عادات نامناسب غیر شرعی وجود دارد و این نظام را از اساس نابود می کند
مثل آزادی های بی اساسی که الان تبلیغ می شود و جامعه را نابود می کند و می میراند و جامعه حالت ماشینی پیدا می کند مثل رباتی که تنظیم شده باشد.
یکی از مسائل مبتلا به امروز در جوامع در فضای سیاسی اجتماعی مساله ارتباطات است حکمان فقط این نیست که آیا مختل می کند یا مختل نمی کند؟
مرتبه اول آن اختلال نظام اجتماعی است و جامعه را از حیات می اندازد سنت ایرانی اسلامی ما در شب نشینی ها و ارتباطات خانوادگی رقم خورده است با جمع شدن این سنت، ارتباطات سالم هم جمع شده است درست است که با فضای مجازی بستر ارتباطی ایجاد شده است ولی تبدیل به حالتی شده است که ضرر آن بیشتر از نفع آن است.
می گویند باید فرهنگ سازی شود سوال این است که چه کسی باید فرهنگ سازی کند؟
حجم ورودی این این عادات با کنترل اجتماعی و فرهنگ سازی قابل مقایسه نیست باید سرعت همسان باشد جریان فرهنگ سازی باید سرعت بگیرد و شتاب بگیرد شتاب عرصه مجازی بسیار زیاد است.
اگر مقدمه نقل عادات را توجه نکنیم و مورد توجه ویژه قرار ندهیم در آینده مشکل تر خواهد شد و تغیر آن به عسر و هرج می انجامد و نیاز به قدرت قهریه پیدا می کند.
شنیدم که در مترو به یک خانمی تعرض کردند و توهین کردند و حتی یک نفر هم در مقابل این توهین عکس العملی از خود نشان نداده است این خود می تواند یک فاجعه برای جامعه اسلامی باشد.
اگر حکم ابتدایی برای فضای مجازی می دادیم و می گفتیم اگر بیشتر نفع دارد مجاز است بهتر بود ولی اگر در فقه کلان می بینیم اگر شما بستر ندارید این حکم را ندارد و این حکم قابل ابلاغ به مردم نیست ولی ورودی آن به دست قوه مجریه است.
درست است که فرهنگ سازی می خواهد اما چون ورودی به دست دولت است باید آنها هماهنگ بکنند تا توازن ایجاد شود مثل منفعت واردات و صادرات، تعرفه های خاص باید وضع کرد باید مرزها را کنترل کرد در فقه نظام هم همینطور است.
فضا بسیار شکننده است اینکه راههای ورودی باز باشد و وزارت فرهنگ و امثالهم کاری نمی کنند علاوه بر این در حوزه های دیگر هم پاسخگو نیستند.
نمی شود به بهانه فرهنگ سازی همه چیز را نابود کرد و آزاد گذاشت در 10 سال آینده حالت انفجار به وجود می آید و این حتی در برخی اغتشاشات قابل مشاهده است.
به کانال های ارتباطی سیاسی نگاه می کنند در یک برهه می بندند و در یک برهه باز می کنند جامعه متوجه عادت خود نیست دیگر حتی نظام سیاسی هم نمی تواند کاری بکند فقه نظام می گوید باید پیشگیری کرد فی نفسه اباحه است استفاده از این مسیرهای ارتباطی، اما وقتی با نظام عادات سنجیده می شود که نقل عادات است به حرمت اجرایی و سیاسی می انجامد.
این در مساله اقتصادی هم ضرر بسیار دارد و حرمت دارد و در جنگ های روانی حرمت آن اشد است عملیات روانی دشمن وابسته به نظام فضای مجازی است چرا نمایندگان کنگره آمریکا فشار می آورند که چرا در ایران فضای مجازی محدود شده است اینجا باید فقه تقابل را مورد توجه قرار داد.
هنوز سه روز نگذشته است که داد می زنند مسیر ما را باز کنید در داخل هم یک عده مسیر آنها را فراهم می کنند و همه استفاد می کنند ولی باید توجه داشت که مفسده آن در حوزه فقه نظام بیشتر از مصلحت آن است مدیر ما باید فهم مدیریتی کلان داشته باشد.
وابستگی به اندازه ای هست که حتی نظام اقتصادی وابسته به و پایبند به نظام اجتماعی است در اینجا باید یک سد ساخت و اصل زمین را حفظ کرد تا بتوانیم در آن محصول بهره برداری کنیم.
حیث فقه تقابل حیث فقه فرهنگ و حیث فقه اقتصاد و خیلی موارد دیگر است مسائل خانواده و مسائل روانی اجتماعی همه در اینجا در گیر می شوند و حرمت در مقابل اباحه اولیه فردی می آید.
اصول باید اول بتواند مقام ثبوتی بحث را تصویر کند یعنی ابتدا مقام و مرتبه مصلحت سنجی را در نظر بگیرد و اثر همه حیث های نظام با آن فعل و اثر دیده شود و همه ابعاد فردی و اجتماعی و جهانی آن دیده شود.